Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Gmina Miejska Giżycko realizuje zadanie pn. „Przywrócenie kwatery wojennej z czasów I wojny światowej na zabytkowym cmentarzu przy ul. Warszawskiej w Giżycku, etap I”, realizowane przy współfinansowaniu ze środków pozostających w dyspozycji ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego GROBY I CMENTARZE WOJENNE W KRAJU 2022.

Celem zadania jest przywrócenie kwatery wojennej z czasów I wojny światowej znajdującej się na zabytkowym cmentarzu przy ul. Warszawskiej w Giżycku. Do listopada br. kwatera była uznawana za całkowicie zniszczoną. Do jej odkrycia doszło przypadkowo podczas odwiedzania grobów na Wszystkich Świętych w 2021 r., kiedy natrafiono na dwa nagrobki do niedawna przysypane warstwą piasku. Wg zachowanych planów kwatery są one położone in situ. Gmina Miejska Giżycko w porozumieniu z przedstawicielami organizacji pozarządowych planuje odsłonięcie zasypanej kwatery metodą

archeologiczną oraz zaplanowanie jej renowacji i rekonstrukcji w miarę potrzeb.

Jakościowym rezultatem realizacji zadania będzie przywrócenie mieszkańcom, turystom i badaczom miejsce pamięci I wojny światowej, która odcisnęła wielkie piętno na historii dzisiejszego Giżycka. Kwatera zostanie objęta opieką przez Miasto Giżycko. Przy realizacji zadania wnioskodawca podejmie współpracę z:

- Ośrodkiem Badań Europy Środkowo-Wschodniej, organizacją pozarządową o profilu naukowym, zajmującą się badaniami

o działalnością popularyzatorską w zakresie dziedzictwa I wojny światowej (www.wielka-wojna.pl, profil fb: Dziedzictwo

Wielkiej Wojny)

- Stowarzyszeniem Wspólnota Mazurska z Giżycka, działającym na rzecz dziedzictwa kulturowego regionu.

Projekt przewiduje udział wolontariuszy.

Na proponowane zadanie składają się następujące działania:

- prace archeologiczne których celem będzie odsłonięcie kwatery z zarysami grobów jednostkowych i zbiorowych oraz zachowanych nagrobków

- opracowanie programu renowacji lub/i częściowej rekonstrukcji kwatery z wykorzystaniem wyników badań archeologicznych oraz zachowanej dokumentacji archiwalnej.

Całkowita wartość zadania: 13 170 zł, w tym dofinansowanie z MKiDN to 9 170,00 zł.

Okres realizacji projektu 06.07.2022 r. – 31.12.2022 r.

W ciągu dwóch weekendów została odsłonięta kwatera wojenna z czasów I wojny światowej na cmentarzu miejskim w Giżycku przy ul. Warszawskiej. Pomimo wielu dokumentów archiwalnych nadal brakuje informacji na temat wyglądu kwatery w latach 1922-1945. Wiadomo jednak, że składała się ona z 142 grobów, w przewadze jednostkowych. Nie wiadomo jednak ile było betonowych nagrobków, tzw. poduszek. Obecnie zachowanych i odnalezionych jest łącznie 76 nagrobków, co może stanowić około połowy wszystkich niegdyś istniejących.

Poza odnalezieniem nagrobków dowiedzieliśmy się wiele o powojennej historii tego miejsca oraz o tym, w jaki sposób wykorzystywano nagrobki kwatery wojennej w latach 50. XX w. Teraz jest czas na zaplanowanie drugiego etapu, czyli prac renowacyjnych. Prace archeologiczne prowadzone były przez Miasto Giżycko przy współpracy Stowarzyszenia Wspólnota Mazurska oraz Ośrodka Badań Europy Środkowo-Wschodniej.

Pierwsze spotkanie weekendowe - prace archeologiczne w dniu 13-14.08.2022 r.
na cmentarzu przy ul. Warszawskiej w Giżycku

Fot. Jacek Czaplicki

Źródło: Profil społecznościowy Dziedzictwo Wielkiej Wojny

Drugie spotkanie weekendowe - prace archeologiczne w dniach 10-11.09.2022 r.
na cmentarzu przy ul. Warszawskiej w Giżycku

Fot. Jacek Czaplicki

Źródło: Profil społecznościowy Dziedzictwo Wielkiej Wojny

Spotkanie podsumowujące przebieg prac archeologicznych na cmentarzu zabytkowym w Giżycku. Omówione zostały znaleziska i kierunki działań na przyszłość. Wydarzenie zostało zorganizowane w dniu 19.11.2022 r. w Giżycku. Obecni byli  uczestnicy letnich wykopalisk oraz zainteresowani tematyką historyczną miasta

Fot. Dawid Brzozowski

Źródło: Profil społecznościowy Dziedzictwo Wielkiej Wojny

Pozostałe informacje o przebiegu projektu dostępne są także na stronie społecznościowej
Dziedzictwo Wielkiej Wojny

Przed realizacją prac aerologicznych
Zdjęcie przedstawia odkrytą jedną z pierwszych poduszek cmentarnych w listopadzie 2021 r.

Fot. z zasobów Urzędu Miejskiego w Giżycku

Po realizacji prac archeologicznych
Fot. Jacek Czaplicki